Pastorale bekering. Te midden van de coronatijd verscheen daar opeens op 20 juli jl. een instructie van het Vaticaan over de parochie met als titel ‘De pastorale bekering van de parochiegemeenschap ten dienste van de evangelisatie van de Kerk.’ Wat een boeiend en actueel onderwerp! Graag wil ik aandacht vragen voor drie punten uit deze instructie, die volgens mij zeer de moeite waard zijn.
Het document roept op tot een verandering, tot (1) een pastorale bekering. Niet alleen structuren moeten aangepast worden, maar allereerst ons eigen hart. “Er is een vernieuwde vitaliteit nodig, die bevordert dat gedoopten hun roeping ontdekken als leerling van Jezus Christus en missionaris van het evangelie.”(§ 11) Het begint bij deze innerlijke verandering, die vervolgens resulteert in uiterlijke veranderingen, bijv. in gastvrijheid, communicatie, muziek, leiderschap en de manier waarop we dingen doen in de parochies. Dat is ook mijn ervaring: parochies veranderen als mensen veranderen.
Waarom is deze pastorale bekering nodig? Om als parochie te doen, waarvoor zij geroepen is, namelijk (2) om te evangeliseren. (bijv. § 1, 2 , 12, 19) Zij mag niet ‘verkalkt’ raken zegt het document, doordat zij alleen maar met haar eigen interne zaken bezig is. (§ 17) De parochie moet “een vastbesloten missionaire keuze” maken. (§ 5) Dat is krachtige taal, maar (3) hoe doet de parochie dat in een tijd waarin de territoriale parochie lijkt te verdwijnen en mensen elkaar (digitaal) over parochiegrenzen heen steeds meer lijken te vinden, zeker nu in de coronatijd? (§ 16)
Vaticaanse documenten laten het ‘hoe’ meestal over aan de lokale kerken, maar mij vallen de volgende zaken op: ten eerste de oproep om je innerlijk te laten raken en veranderen door het Woord van God (§ 21). Ten tweede het verzoek om een cultuur van ontmoeting te bevorderen in de parochie en om met mensen op weg te gaan. (§ 25, 26) En ten derde om voor de armen te zorgen (§ 32, 33).
Tenslotte, het document geeft nadrukkelijk aan – hoewel de eindverantwoordelijkheid van de parochie bij de pastoor ligt en blijft liggen – dat álle gelovigen op basis van hun doopsel medeverantwoordelijk zijn voor de missie van de Kerk (§ 27 en 28), en niet alleen het pastoraal team of ‘super’ vrome gelovigen. Vooral in hun dagelijkse leven, maar ook in het ondersteunen van de parochiegemeenschap. Staat u hiervoor open én kan de parochie op u rekenen?
(Mirjam Spruit, stafmedewerkster bij het CPS)
Deze bijdrage is verschenen in de nieuwsbrief van het CPS september 2020. Lees hier de gehele nieuwsbrief.